Borówki amerykańskie (Vaccinium corymbosum) mają długą i fascynującą historię, która sięga setek lat wstecz. Pochodzą one z Ameryki Północnej, gdzie od wieków były wykorzystywane przez rdzennych mieszkańców jako pożywienie oraz środek leczniczy. Obecnie są uprawiane na szeroką skalę w Stanach Zjednoczonych, Kanadzie, a także w Europie – zwłaszcza w Polsce, Niemczech i Holandii. Posiadają wiele cennych składników, dlatego ich spożywanie ma istotny wpływ na nasze zdrowie. O tym wszystkim napiszemy w tym artykule.

Borówki amerykańskie w kulturze rdzennych Amerykanów
Zanim przejdziemy do właściwej części artykułu, gdzie zostaną przybliżone znane współczesnej nauce zalety borówek amerykańskich, warto poznać historię i etymologię tych fantastycznych owoców. Skąd więc wzięły się borówki amerykańskie? Ich naturalne środowisko to Ameryka Północna, gdzie były znane i cenione przez rdzennych mieszkańców na długo przed przybyciem europejskich osadników.
Pierwsi mieszkańcy Ameryki Północnej – plemiona indiańskie, takie jak Irokezi, Algonkinowie i Cherokee – spożywali borówki nie tylko jako pożywienie, ale także jako lekarstwo. Wykorzystywali zarówno owoce, jak i liście oraz korzenie krzewów.
🔹 Zastosowanie w kuchni – suszone borówki były dodawane do pemikanu (mieszaniny suszonego mięsa, tłuszczu i jagód), który był wysokoenergetycznym pokarmem dla myśliwych i wojowników.
🔹 Lecznicze właściwości – rdzenni Amerykanie stosowali napary z borówek do leczenia kaszlu, gorączki i infekcji układu moczowego.
🔹 Rytualne znaczenie – borówki były uważane za dar od wielkiego ducha i wykorzystywane w ceremoniach religijnych.
Pierwsze uprawy borówek w USA
Chociaż borówki rosły dziko w amerykańskich lasach i na bagnach, ich uprawa na większą skalę rozpoczęła się dopiero na początku XX wieku.
🔹 Elizabeth White i Frederick Coville – pionierzy uprawy
Na przełomie XIX i XX wieku amerykańska botaniczka Elizabeth White oraz naukowiec USDA (Departament Rolnictwa USA) Frederick Coville rozpoczęli eksperymenty nad udomowieniem borówek. Coville odkrył, że borówki najlepiej rosną na kwaśnych glebach, a White dostarczyła dzikie sadzonki z rodzinnej plantacji w New Jersey.
🔹 1916 – pierwsza komercyjna plantacja
Po latach badań w 1916 roku udało się stworzyć pierwszą odmianę hodowlaną borówki amerykańskiej, a wkrótce potem ruszyła ich komercyjna produkcja. W ten sposób borówki zaczęły trafiać na rynek jako uprawne owoce.
Rozprzestrzenienie borówek na świecie
Po sukcesie w Stanach Zjednoczonych uprawy borówki szybko zaczęły się rozprzestrzeniać na inne kraje:
✅ Kanada – stała się drugim największym producentem borówek na świecie.
✅ Europa – pierwsze plantacje pojawiły się w Holandii i Niemczech, a później w Polsce, która obecnie jest jednym z największych europejskich producentów.
✅ Australia i Nowa Zelandia – borówki uprawia się tam w klimacie umiarkowanym i subtropikalnym.
✅ Ameryka Południowa – Chile i Argentyna stały się ważnymi eksporterami borówek na rynek międzynarodowy.
Borówki amerykańskie w Polsce
Borówki amerykańskie pojawiły się w Polsce w latach 70. XX wieku. Początkowo traktowane jako egzotyczna nowość, zyskały popularność dzięki swoim właściwościom zdrowotnym.
🔹 Obecnie Polska jest jednym z największych producentów borówek w Europie.
🔹 Największe uprawy znajdują się na Lubelszczyźnie, Mazowszu i Podlasiu.
🔹 Polska borówka jest eksportowana do wielu krajów, w tym do Niemiec, Wielkiej Brytanii i Skandynawii.
Sezon na borówki amerykańskie
W Polsce sezon na borówki amerykańskie przypada na lato – od lipca do września. W ciepłych krajach, takich jak Hiszpania czy Chile, borówki dostępne są przez cały rok, co sprawia, że można je spożywać bez względu na porę roku. Borówki najlepiej rosną w klimacie umiarkowanym, na kwaśnych glebach (pH 4,5–5,5) oraz w dobrze nasłonecznionych miejscach.
Wartości odżywcze borówek amerykańskich
Borówki są niskokaloryczne – 100 g dostarcza około 57 kcal. W składzie tych owoców znajdziemy:
✅ Węglowodany – około 14 g (głównie fruktoza i błonnik)
✅ Błonnik – 2,4 g (korzystnie wpływa na układ trawienny)
✅ Białko – 0,7 g
✅ Tłuszcze – 0,3 g
✅ Witaminy:
- Witamina C – silny antyoksydant, wspierający odporność
- Witamina K1 – ważna dla krzepnięcia krwi i zdrowych kości
- Witaminy z grupy B – wspierające układ nerwowy
✅ Minerały: - Mangan – niezbędny do prawidłowego metabolizmu
- Potas – reguluje ciśnienie krwi
- Magnez – poprawia funkcjonowanie mięśni i nerwów
Właściwości zdrowotne borówek amerykańskich
W dość obszernym wstępie przybliżyliśmy historię, ekspansję oraz wartości odżywcze tych wspaniałych owoców. W tej części zajmiemy się tym, z czego borówki amerykańskie są znane, czyli z ich niezwykłych właściwości zdrowotnych. Borówki amerykańskie są jednymi z najzdrowszych owoców na świecie! Regularne spożywanie tych owoców może przynieść wiele korzyści zdrowotnych. Poniżej wymienimy najbardziej istotne korzyści.
Silne działanie antyoksydacyjne
Borówki zawierają duże ilości antocyjanów, flawonoidów, witaminy C i resweratrolu, które są silnymi przeciwutleniaczami. Pomagają one neutralizować wolne rodniki, które przyczyniają się do starzenia organizmu i rozwoju wielu chorób przewlekłych, takich jak nowotwory, choroby serca czy neurodegeneracyjne.
✅ Ochrona komórek przed uszkodzeniami – antyoksydanty zmniejszają stres oksydacyjny, który prowadzi do mutacji komórkowych.
✅ Spowolnienie procesów starzenia – borówki poprawiają elastyczność skóry, redukują zmarszczki i poprawiają wygląd cery.
✅ Poprawa funkcjonowania mitochondriów – dzięki działaniu antyoksydacyjnemu komórki są bardziej efektywne w produkcji energii.

Wsparcie dla pracy mózgu i układu nerwowego
Borówki poprawiają funkcje poznawcze, pamięć i koncentrację, co jest szczególnie ważne dla osób starszych oraz uczących się.
🔹 Ochrona przed demencją i chorobą Alzheimera – antocyjany poprawiają przepływ krwi do mózgu i chronią neurony przed uszkodzeniami.
🔹 Lepsza pamięć i koncentracja – borówki zwiększają plastyczność synaptyczną mózgu, ułatwiając przyswajanie informacji.
🔹 Redukcja stresu i depresji – zawarte w borówkach polifenole wpływają na produkcję serotoniny i dopaminy, poprawiając nastrój.
Pozytywny wpływ na zdrowie serca i układu krążenia
Borówki pomagają obniżać poziom cholesterolu, regulować ciśnienie krwi i zapobiegać chorobom serca.
✅ Obniżenie poziomu „złego” cholesterolu LDL – dzięki antyoksydantom borówki zapobiegają utlenianiu cholesterolu LDL, co zmniejsza ryzyko miażdżycy.
✅ Zmniejszenie ciśnienia krwi – borówki zawierają potas, magnez i flawonoidy, które rozszerzają naczynia krwionośne i poprawiają przepływ krwi.
✅ Zmniejszenie ryzyka udaru mózgu – poprawiają elastyczność naczyń krwionośnych i zapobiegają zakrzepom.
Regulacja poziomu cukru we krwi i ochrona przed cukrzycą
Borówki mają niski indeks glikemiczny i pomagają regulować poziom cukru we krwi, co jest korzystne dla diabetyków.
🔹 Zwiększają wrażliwość na insulinę – dzięki zawartości bioaktywnych związków komórki lepiej reagują na insulinę, co zmniejsza ryzyko insulinooporności.
🔹 Stabilizują poziom glukozy – błonnik w borówkach spowalnia wchłanianie cukrów, zapobiegając gwałtownym skokom glikemii.
🔹 Obniżają ryzyko cukrzycy typu 2 – regularne spożywanie borówek zmniejsza ryzyko rozwoju tej choroby nawet o 26%.
Borówki amerykańskie – Poprawa trawienia i zdrowia jelit
Borówki amerykańskie wspierają funkcjonowanie układu pokarmowego, poprawiają trawienie i wspierają mikrobiom jelitowy.
✅ Źródło błonnika – borówki zawierają ok. 2,4 g błonnika na 100 g, co pomaga regulować pracę jelit i zapobiega zaparciom.
✅ Działanie prebiotyczne – borówki wspierają rozwój korzystnych bakterii jelitowych, które wpływają na odporność i metabolizm.
✅ Łagodzenie stanów zapalnych jelit – polifenole zawarte w borówkach działają przeciwzapalnie i mogą pomóc w chorobach zapalnych jelit, takich jak IBS czy choroba Crohna.
O wsparciu procesów trawiennych pisaliśmy również w innym artykule -> Kliknij tutaj.
Wsparcie odporności i działanie przeciwzapalne
Pomagają one organizmowi w walce z infekcjami, bakteriami i wirusami.
🔹 Zwiększenie produkcji limfocytów – witamina C i polifenole pobudzają układ odpornościowy do walki z patogenami.
🔹 Działanie przeciwbakteryjne – borówki mogą hamować rozwój bakterii, takich jak E. coli czy Helicobacter pylori.
🔹 Zmniejszenie stanów zapalnych – zawarte w borówkach antocyjany i flawonoidy redukują stan zapalny w organizmie, co może pomóc w leczeniu chorób autoimmunologicznych.
Jeśli chcesz poznać więcej produktów o działaniu przeciwzapalnym sprawdź nasz artykuł o awokado.
Ochrona przed nowotworami
Borówki mają właściwości przeciwnowotworowe, dzięki zawartości silnych przeciwutleniaczy.
✅ Ochrona DNA przed uszkodzeniami – zmniejszają stres oksydacyjny, który prowadzi do mutacji komórek.
✅ Hamowanie wzrostu komórek rakowych – polifenole mogą spowalniać namnażanie się komórek nowotworowych.
✅ Wsparcie terapii antynowotworowej – borówki wzmacniają działanie chemioterapii i radioterapii.
Korzyści dla zdrowia oczu
Borówki poprawiają wzrok i chronią oczy przed chorobami.
🔹 Ochrona przed zaćmą i zwyrodnieniem plamki żółtej – antocyjany wspierają regenerację siatkówki.
🔹 Poprawa widzenia nocnego – borówki wzmacniają naczynia krwionośne w oku.
🔹 Redukcja zmęczenia oczu – pomocne dla osób pracujących przy komputerze.
Ile borówek dziennie warto jeść?
Eksperci zalecają spożywanie ok. 100–150 g borówek dziennie (garść owoców), aby czerpać maksymalne korzyści zdrowotne. Można je jeść na surowo, dodawać do jogurtu, owsianki, koktajli czy sałatek.
Podsumowanie
Borówki to wspaniałe owoce, które wspierają zdrowie na wielu poziomach. Dzięki bogactwu antyoksydantów, witamin i błonnika:
✅ Chronią serce i naczynia krwionośne
✅ Poprawiają pamięć i funkcjonowanie mózgu
✅ Regulują poziom cukru we krwi
✅ Wspierają odporność i działają przeciwzapalnie
✅ Poprawiają trawienie i zdrowie jelit
✅ Chronią przed nowotworami